Cho mùa lễ hội mới...

12/03/2009 15:04 GMT+7 | Một chuyến đi

(Bài dự thi) - Hà Nội đang đổi thay từng giờ từng phút tới mức chóng mặt. Nhưng đi đôi với sự đổi thay ấy có phần không nhỏ là thái độ tùy tiện trong việc thi công các công trình xây dựng, để rồi sau đấy không ít những giá trị văn hóa của dân tộc dần mai một hoặc vĩnh viễn mất đi. Đình chùa Lệ Mật, thuộc Làng Lệ Mật, phường Việt Hưng_Quận Long Biên là một ví dụ.

Năm 1988 đình chùa được nhà nước công nhận “di tích xếp hạng cấp Quốc gia”. Trước đây nằm trong quần thể này có một giêng thiên tạo, một miếu công chúa, một tam quan và một chiếc ao đình rộng tám sào. Nhưng kể từ năm 2004, khi Ủy ban phường cho phép thi công nhà trẻ thì chỉ qua một đêm thôi hàng chục cây cổ thụ, lấy gỗ, ăn quả.. cùng chiếc ao đình đã bị san lấp sạch. Hướng tới 1000 năm Thăng Long Hà Nội, nhà nước định mở rộng khu đô thị mới Việt Hưng chạy qua con đường phía trước đình.

Đình chùa Lệ Mật

Song song với nó là nâng cấp chiếc sân cho thật “hoành tráng”. Trước những điều vô cùng phản cảm này người dân Lệ Mật bức xúc viết thư trình lên Bộ văn hóa thể thao và du lịch nhờ can thiệp. Từ xa xưa cha ông ta đã khắc ghi và truyền lại cho các con cháu đời sau về hình ảnh mái đình luôn gắn với cây đa, giêng nước, chiếc sân, ao… Bởi đó là những chuẩn mực tạo dựng nên cái thế đất linh thiêng, thánh thần. Để thẩm định giá trị nghệ thuật hay tín ngưỡng của một ngôi đình không thể không xét đến tổng thể không gian. Ấy vậy mà chúng ta, cứ tạm gọi là những con người của thế hệ trẻ đi không biết trân trọng giữ gìn, thấy cái lợi nhuận trước mắt rồi dễ dàng tháo gỡ giá trị truyền thống. Giữa một bên không gian đình chùa yên tĩnh và một bên là trường học mầm non ồn ào cùng chiếc sân tầm vóc hiện đại thử hỏi đó có phải là sự sắp xếp quá đỗi buồn cười?

Chuyện xảy ra tại đình chùa Lệ Mật bắt đầu từ những năm 2004 không phải không ai biết. Vậy mà bước sang 2009 rồi đâu vẫn đóng đấy. Tuy dự án xây dựng nhà trẻ đã chững lại (Bởi sự đấu tranh quyết liệt từ phía người dân) song ao đình thì người ta san lấp mất rồi. Giải quyết, đền bù thế nào cho thỏa đáng đây? Chẳng lẽ cứ để trơ một khoảng đất trống như vậy mãi? Không được! Mọi cảnh vật chung quanh khuôn viên này vốn thuộc phần đất của đình chùa thì hãy mau trả đình chùa không gian ấy! Mỗi bước đi mới của dân tộc chúng ta có nên dừng lại để chiêm nghiệm, cân nhắc cho hợp lý? Người xưa vẫn nhắc: dựng lại mới khó chứ phá thì dễ vô cùng!

Thực sự chuyến đi Lệ Mật vừa rồi đã làm tôi băn khoăn khá nhiều. Tôi nghĩ đình chùa chỉ có một. Còn việc xây dựng nhà trẻ hay mở rộng phần đường, chúng ta không làm chỗ này thì làm chỗ khác. Bởi quĩ đất của làng vẫn thoải mái sử dụng... Có tới nơi đây, chứng kiến cảnh các cụ ngày đêm đứng ra ngăn cản đội thi công ai đó mới hiểu được nỗi lòng người Lệ Mật. Riêng tôi, luôn thấp thoáng sâu trong tâm trí là tấm biển báo: “Di tích đã xếp hạng. Cấm xâm phạm”

Năm 2008 trôi qua và một mùa lễ hội mới đang dần đến (19 đến 23 tháng 3 âm lịch) người dân Lệ Mật không mong đợi gì hơn ngoài việc được nhận lại cảnh quan không gian đình chùa.

Hoàng Thị Nết