Chuyện trong tuần: Bốc hỏa trước, khai hỏa sau

1. Qua lăng kính trận Siêu Cúp sẽ soi chiếu nhiều vấn đề của bóng đá Việt Nam.

Người nào to nhất trên sân Chi Lăng trận Siêu Cúp ở nhiều mặt, xét trong lĩnh vực bóng đá nội? Dĩ nhiên, đấy là bầu Hiển. Bầu Hiển tuyên bố thưởng SHB Đà Nẵng một tỷ đồng, đơn giản như người ta mừng tuổi cho ai đó 10.000 đồng.

Vài trăm triệu còn lại mà SHB.ĐN nhận được, do một vài Mạnh Thường Quân. Thầy trò Huỳnh Đức không nể và trọng bầu Hiển, coi ông là to nhất trong mắt mình, mới là lạ! Bóng đá ta từ lâu đã không quen với chỉ thị, nghị quyết, mà là tiền tươi thóc thật.

SHB.ĐN sướng rêm, nhưng có lẽ các quan chức Công ty cổ phần bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) tiếp nhận tin bầu Hiển bung két thưởng lớn như thế với tâm trạng không thoải mái chút nào. Mà ông Hiển tuyên bố thưởng ngay trước bá quan văn võ, chứ không để thông báo sau.

Ngay trận đầu tiên mùa giải mới đã có nghi án bán độ. Ảnh: Lê Lâm

Các câu lạc bộ khác, nhất là cầu thủ, làm sao tránh khỏi sự so sánh, động tâm, bởi trong khi cả làng bóng đá đang kêu gọi hãy giảm tiền thưởng, để hướng tới một sự chuyên nghiệp của các cầu thủ khi ra sân không thưởng cũng phải đá hết mình vì màu cờ sắc áo. Một tỷ đồng tiền thưởng của bầu Hiển, như những dấu hỏi to đùng. Hỏi cũng như đã trả lời.

Rằng, không thể đưa ra một khung thưởng bằng chế tài có tính pháp lệnh. VPF sau khi có ý tưởng đưa vào quy chế khống chế tiền thưởng cho một trận đấu không quá 500 triệu đồng, đã phải dỡ bỏ. Chính Tổng giám đốc VPF Phạm Ngọc Viễn phải thừa nhận là không hợp lý.

Có thể hiểu, VPF đã bất lực, cấm không được thì phải thỏa hiệp. Cũng như việc họ và cả VFF lẫn các câu lạc bộ sẽ còn phải tiếp nhận sự thực, dù đã hợp thức hóa bằng việc thoái vốn, bầu Hiển vẫn là ông chủ đích thực của SHB.ĐN (cùng đội hạng Nhất Quảng Nam). Vậy thì, làm sao có thể đòi hỏi sự công bằng, khi vẫn tồn tại những cảnh huống một ông chủ nhiều đội bóng như thế.

2. Đương nhiên, SHB.ĐN và Hà Nội T&T sẽ phải liên minh với nhau, trên cơ sở hai bên cùng có lợi. Đấy là mối liên minh được nâng tầm, biến hóa, không đơn thuần với các kiểu  hợp tác thuần túy.

Khổ nỗi, trong khi nhiều câu lạc bộ khác kêu trời về mối quan hệ giữa hai đứa con của bầu Hiển, thì thực tế tình trạng tiêu cực như liên minh, móc ngoặt, nhường điểm đã và đang chi phối hành động của bất cứ câu lạc bộ nào, khi rơi vào tình huống khó xử. Hãy nhìn các trận đấu khét lẹt phát triển liên tục ở chặng cuối mỗi mùa giải, để nói rằng trách bầu Hiển dùng thế hợp tung là chưa đủ.

Chính sự thỏa hiệp của Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) trước đây và VPF hiện nay trong vấn đề xử lý các dạng tiêu cực nói trên, đã không đủ sức răn đe để rồi dễ xảy ra biến chứng: cá độ, bán độ, mua chuộc trọng tài, trọng tài tiêu cực... rồi đổ lỗi do thuần túy chuyên môn. Đấy là những lằn ranh quá mong manh, trong bối cảnh ban tổ chức giải chưa đủ năng lực, và cả sự dũng cảm, để đương đầu với các dạng tiêu cực.

Trong đó, họ quá phụ thuộc, và đa số bất lực, vào việc phải đưa ra chứng cứ cụ thể, nên đã tiết chế việc hình sự hóa các trận đấu có mùi. Nghi án bán độ ở trận Siêu Cúp, đang làm đau đầu VPF trước thềm mùa giải mới, lại với bài toán bằng chứng đâu. Một bài test quá xương xẩu cho Ban đạo đức vừa ra đời! Nên nhớ, đấy chỉ là một trận đấu, trong khi một mùa giải có biết bao nhiêu trận đấu có vấn đề ban tổ chức, và Ban đạo đức, sẽ phải đối diện.

Quá đau lòng, nếu như thực sự trận Siêu Cúp bị thao túng. Đơn giản bởi như thế chẳng khác gì một gáo nước hắt thẳng vào sự hy vọng của bao khán giả lẫn quan chức cao cấp. Ai cũng biết, bán độ, cá độ đang được xem hoạt động ngày càng có chiều sâu.

Nguy hiểm hơn, hiện tại, các nhà cái lớn trên thế giới đã tổ chức cá độ một số giải trong hệ thống thi đấu của bóng đá Việt Nam (thậm chí giải trẻ, tập huấn) qua vài trang web chỉ có dân trong nghề mới biết và truy cập. Việc cá độ bóng đá qua mạng internet khiến cơ quan chức năng chuyên biệt cũng không thể kiểm soát được các tài khoản ở nước ngoài vì cả lý do khách quan lẫn chủ quan.

Một khi bóng đá đang chìm trong khủng hoảng tài chính, lót tay, tiền thưởng, lương bị bóp lại, việc chống cá độ, bán độ ở mùa bóng 2013 lại gặp phải thách thức nghiêm trọng.

3. Muốn mùa giải 2013 được nâng tầm, ngoài ý thức hệ của những người đang hoạt động bóng đá, nhất là quan chức câu lạc bộ, cầu thủ, phải thực sự thay đổi, năng lực kiểm soát các dạng tiêu cực của ban tổ chức giải đấu, bản lĩnh xử lý các trận đấu có mùi cũng phải được nâng tầm. Chỉ như thế, mới tạo được kỷ cương lẫn niềm tin.

Cũng chưa hẳn ban tổ chức bất lực với bài toán bằng chứng để răn đe các đội bóng, cầu thủ làm càn.  Quy chế bóng đá chuyên nghiệp vẫn có những cái gọi là bằng chứng, như thái độ thi đấu của hai đội, băng hình, phản ứng của dư luận, báo chí, đội ngũ giám sát, trọng tài… Có nghĩa, những bộ phận hành pháp của ban tổ chức giải không thể quá lệ thuộc vào cơ quan điều tra, để đổi lại sự bị động, tệ hơn là thà “chấp nhận hèn chứ không thể xử vì thiếu bằng chứng”! Thời loạn, cần pháp trị để dẹp loạn. Bóng đá ta cũng có thể ví đang trong thời loạn, nên kỷ cương chỉ có thể thực hiện được thông qua những liệu pháp mạnh.

Mùa giải đã lùi hai tháng so với tiền lệ, VPF đã tạo mọi điều kiện cho các câu lạc bộ để rồi mang tiếng thỏa hiệp, nên họ phải thật rắn rỏi để hướng các đội vào kỷ cương. Mặt khác, các thành viên của ban tổ chức phải sạch, thì mới có thể ngẩng cao đầu xử lý các trường hợp do câu lạc bộ, cầu thủ “bẩn”. Chỉ như thế mới hy vọng kiểm soát được hai giải đấu.

Chưa khai hỏa, nhưng mùa giải 2013 đã bốc hỏa, chỉ với một vài mồi lửa nho nhỏ, thậm chí chỉ là một… tin nhắn!