Điện ảnh Việt “khát” hiện thực

(TT&VH) - Sáng 12/3, trong khuôn khổ các hoạt động chào mừng Ngày Điện ảnh Việt Nam (15/3) cùng Lễ trao giải Cánh diều vàng 2010 diễn ra vào tối nay 13/3, khoảng 80 đại biểu là những nhà làm phim, lý luận phê bình, quản lý, các cơ quan báo đài đã tham dự hội thảo Điện ảnh phản ánh hiện thực cuộc sống do Hội Điện ảnh Việt Nam và Công ty cổ phần truyền thông Sài Gòn (Saigon Media) phối hợp tổ chức tại khách sạn Continental (quận 1, TP.HCM).

Nhà phê bình điện ảnh Ngô Phương Lan nêu lên một thực trạng là chúng ta luôn gặp khó khăn trong việc đưa ra tác phẩm điện ảnh phản ánh cuộc sống Việt Nam hiện đại tiêu biểu nhất mỗi khi được bạn bè quốc tế hỏi đến. Hiện tại, Việt Nam có nhiều “dòng” phim khai thác đề tài cuộc sống đương đại nhưng công chúng vẫn chưa nhận ra được diện mạo của mình trên phim khi: phim tư nhân thì thiên về yếu tố giải trí, hiện thực chỉ làm nền cho một câu chuyện “thời thượng”; phim “Việt kiều” lại chủ yếu nhìn cuộc sống qua ký ức, những quan sát ngắn ngủi khi về thăm quê nên chỉ là những nét chấm phá; phim Nhà nước thì chưa mấy thành công.

PGS-TS Trần Luân Kim cho rằng hiện thực cuộc sống trên phim không cứ phải là bê nguyên xi những gì ngoài đời thực lên phim, mà người làm phim phải sáng tác lại hiện thực và trao cho nó một hình thức nghệ thuật phù hợp.

GS - TS Mai Quốc Liên (Tổng biên tập tạp chí Hồn Việt), nhà báo Đoàn Minh Tuấn (Tổng biên tập tạp chí Thế giới Điện ảnh), NSƯT - đạo diễn Lê Cung Bắc... đặt ra vấn đề hiện thực cuộc sống nên phản ánh lên phim như thế nào cho xác đáng khi phim ảnh có sức tác động rất lớn tới nhận thức con người. Và liệu có nên chăng khi nhắc đến hiện thực cuộc sống trong phim Việt cứ là phải “tối đen”, trần trụi, con người Việt Nam là phải đầy dằn vặt và ẩn ức... tình dục?

Lễ trao giải Cánh diều vàng 2011 sẽ diễn ra vào lúc 20h ngày 13/3/2011 tại Nhà hát Hòa Bình, TP.HCM, truyền hình trực tiếp trên VTV2 và VTV4. Ngoài các giải như hàng năm, năm nay có thêm giải Cánh diều vàng dành cho phim ngắn hay nhất và giải do báo chí bình chọn.

Ở một khía cạnh khác, đạo diễn Vinh Sơn, nhà biên kịch Đỗ Lệ Hùng Tú... đã thấy những tín hiệu vui khi điện ảnh Việt ngày càng có nhiều tác phẩm nhìn thẳng vào hiện thực một cách táo bạo, mạnh dạn công phá vào “lĩnh vực cấm” là: tình dục. Tình dục là một phần quan trọng của hiện thực cuộc sống thì dĩ nhiên phải được quyền xuất hiện trên màn ảnh, quan trọng là liều lượng như thế nào là đủ, đặt ở đâu cho đúng chỗ mà thôi...

Tuy phim Việt đã “thực” hơn khi có “tình dục” nhưng để khi xem xong một bộ phim người ta vẫn còn chút gì để nhớ (chứ chưa nói đến việc có nhìn ra được xã hội Việt Nam trên phim hay không) thì rõ ràng còn cần nhiều nữa cái tài, cái tâm và cái tầm của người làm phim hơn là chỉ những cảnh nóng. Mà cái này thì không thể có được câu trả lời chỉ trong một hội thảo.

Ngọc Tuyết