75 năm ngày sinh Janis Joplin: 'Nữ hoàng' lắm tài nhiều tật của phong trào hippie

(Thethaovanhoa.vn) - Vài ngày trước, thế giới vừa kỉ nhiệm 75 năm ngày sinh của Janis Joplin (19/1/1943). Và, người ta lại nhớ về bà, "Nữ hoàng rock'n'roll", như một biểu tượng của phong trào hippie và trào lưu giải phóng phụ nữ trong những năm cuối thập niên 1960. Dầu vậy, lối sống của bà đã để lại nhiều bài học cay đắng.

• Tượng đài nhạc rock châu Âu Johnny Hallyday qua đời
• Huyền thoại Tom Petty qua đời: Nhạc rock lại mất thêm một biểu tượng

Ngày 25/6/1970, Joplin có cuộc chuyện trò với người dẫn chương trình truyền hình Dick Cavett. Khi được hỏi có ý định trở về thị trấn quê hương Port Arthur ở bang Texas, Joplin lập tức trả lời "không" và cho biết đang có kế hoạch trở lại trường cũ nhân 10 năm thành lập trường.

Khi được hỏi về những người bạn học cũ, Joplin nói: "Họ đã cười tôi vì không đồng điệu với các bạn trong lớp, với cả thành phố nơi tôi sinh ra và đất nước quê hương mình". Cuộc họp mặt tại trường Trung học Thomas Jefferson ở Port Arthur đã được quay phim. Joplin xuất hiện với phong cách hippie lập dị điển hình của mình: trang phục màu lòe loẹt, trong khi các bạn học cũ mặc đồng phục học sinh.

Gần 4 tháng sau thời điểm ấy, Joplin qua đời.

Cô gái có "nhan sắc của đàn ông"

Sinh ra ở thị trấn Port Arthur, Janis Lyn Joplin đã biết đọc trước khi cắp sách tới trường. Khi đi học, Joplin là cô bé mũm mĩm và bị các bạn bắt nạt. Năm 14 tuổi, Joplin với gương mặt đầy trứng cá bắt đầu quan tâm tới nghệ thuật, văn học, sáng tác thơ, vẽ và hát trong nhà thờ.

Tìm thấy những nguồn an ủi trong nghệ thuật và âm nhạc, Joplin đi vào khám phá dòng nhạc blues và sáng tác nhạc cùng với vài người bạn.

"Tôi bắt đầu hát năm 17 tuổi. Thật ngạc nhiên là tôi có thể hát" – Joplin từng chia sẻ. Khi ấy, cô không biết rằng giọng ca của mình sẽ có mãnh lực như thế nào.

Trong một môi trường đầy bảo thủ, Joplin đã có thiên hướng tự giải phóng mình. Mọi người nhận thấy rõ điều đó qua diện mạo của cô. Joplin nhuộm tóc màu cam, mặc trang phục đàn ông. Cô gái vốn có tính tự ti này đã quyết định gây sự chú ý. Thời điểm đó, nhiều bậc cha mẹ không muốn con cái họ chơi với Joplin bởi cho rằng cô gái này tạo ảnh hưởng xấu tới con họ.

Sau khi phổ thông trung học, Joplin theo khóa đào tạo để trở thành thư ký. Sau đó, Joplin học nghệ thuật tại trường Đại học Texas ở Austin. Ở đây, ngoại hình đầy phá cách của Joplin đã khiến cô bị một tạp chí châm biếm coi là "người đàn ông xấu nhất trường đại học". Thời điểm ấy, Joplin có màn diễn đầu tiên trước công chúng ở Texas là tại một trung tâm cai nghiện ma túy và rượu.

18 tuổi, Jopline chuyển tới San Francisco. Nhìn từ góc độ văn hóa, San Francisco được coi là thành phố vượt lên Port Arthur tới "nhiều năm ánh sáng". Ở đó, Joplin trở thành một biểu tượng của phong trào hippie. Âm nhạc của Joplin làm rung chuyển đời sống âm nhạc tại đây như một trận động đất.

Từ một cô gái trung học vô danh, Joplin đã hiện diện trên trang bìa tạp chí Newsweek. Thời điểm đó, tạp chí này đã đăng bài báo có tựa đề Rebirth of Blues (Sự tái sinh của dòng Blues), trong đó mô tả Joplin là siêu sao nữ đầu tiên của dòng nhạc rock.

Sự nghiệp chỉ kéo dài 5 năm

Ngay từ đầu sự nghiệp, rượu và ma túy đã "đeo bám" Joplin. Bà hát trong các câu lạc bộ và xúc tiến thu âm cùng Jorma Kaukonen, nghệ sĩ guitar trong ban nhạc rock Mỹ Jefferson Airplane. Thường say rượu và bị ném đá, Joplin bị coi là "quái vật" và 2 năm sau bà trở về Texas.

Sau một thời gian ngắn ở Texas, Joplin trở lại San Francisco. Sống tại quận Haight Ahsbury của những người theo phong trào hippie, Joplin gia nhập ban nhạc blues Big Brother and the Holding Company. Cùng với ban nhạc này, Joplin phát triển giọng ca khàn đặc trưng và cách hát rất có hồn của mình.

Joplin tung ra album đầu tay hồi năm 1967. Cùng với Jimi Hendrix và ban nhạc Rolling Stones, bà đã chinh phục đông đảo khán giả tham dự Liên hoan Pop Monterey.

Joplin gặt hái thành công với album Cheap Thrills. Album này đã đạt danh hiệu vàng, trong khi các ca khúc Piece Of My Heart và Ball And Chain là các bản hit, lọt vào bảng xếp hạng. Joplin trở thành ngôi sao và nhân vật chủ chốt trong trào lưu hippie.

Sau Big Brother and the Holding Company, Joplin tìm kiếm một ban nhạc mà các nghệ sĩ phải có chất giọng tương đương với mình. Ban nhạc Kozmic Blues được thành lập với những nghệ sĩ tài năng như vậy. Nhưng sau khi thu âm album I Got Them Ol' Kozmic Blues Again Mama (1969), đội ngũ của ban nhạc này "mỏng" đi và ban nhạc đổi tên thành Full Tilt Boogie.

Joplin đã nổi danh khắp thế giới. Chỉ riêng ở Mỹ, lượng album bán ra của bà đã đạt 15,5 triệu bản. Thế nhưng, sự nghiệp sáng chói ấy chỉ kéo dài 5 năm.

Kể cả khi đã thành danh, Joplin vẫn sống cuộc đời phá cách và quyết không gò mình theo những khuôn phép. Bà tu rượu wishky, chửi thề và có hành động khiêu dâm trên sân khấu. Bà từng bị phạt giam sau khi có hành vi bạo lực với cảnh sát. Vì cách sống đó mà Joplin không được phép trình diễn ở Houston, Texas. Trong khi cha mẹ Joplin cũng thấy "hãi" với hành vi đầy khiêu khích của con gái mình. Có điều, gia đình Joplin vẫn ủng hộ bà.

Joplin qua đời năm 1970, ở tuổi 27, do dùng ma túy quá liều.

Nghe ca khúc "Piece Of My Heart" của Janis Joplin:

Tượng đài nhạc rock châu Âu Johnny Hallyday qua đời

Sinh thời, Johnny Hallyday được biết đến với mệnh danh "Elvis của nước Pháp"

Việt Lâm (lược dịch)