Chữ kí

(TT&VH) - 1. Trên đời này chắc chẳng ai không một lần phải dùng đến chữ kí hoặc điểm chỉ. Đầu tiên, lấy vợ, lấy chồng, chắc chắn phải kí vào giấy kết hôn. Sau là sinh con, phải kí vào giấy khai sinh.

Đi học đi làm thì kí vào đơn xin việc rồi khai hồ sơ lí lịch cũng không thể thiếu chữ kí của mình và kèm theo lời cam đoan khai đúng sự thật. Lĩnh tiền, thanh toán gì đó thì kí vào hóa đơn. Làm lãnh đạo thì kí vào các quyết định công việc, kí xác nhận, kí ban hành…Thôi thì trăm ngàn thứ phải kí khi hàng loạt công việc cần phải theo đúng thủ tục qui định.

Chữ kí của người mù chữ là điểm chỉ. Điểm chỉ có lẽ là chữ kí chính xác nhất vì không ai bắt chước được vân tay. Nhưng khi bị ép buộc hoặc lúc sắp lìa đời mà bị cầm tay điểm chỉ thì chữ kí ấy tuy là thật nhưng lại hóa ra giả. Có giả trong thật là thế!

Đời người, có một lần công việc can hệ đến mình nhưng người khác phải kí, đó lần ra đi cuối cùng ... Lúc ấy là chữ kí chứng tử của chính quyền(!) vì đương sự còn biết gì nữa đâu!

Lượn qua vài dòng vui vui để  trò chuyện về chữ kí.

2. Chữ kí thường là dính đến công việc, hoặc liên đới với mình, hoặc với người khác. Thông thường chữ kí chỉ là quan hệ trách nhiệm đối với cá nhân mình, hoặc mình đối với xã hội. Có chút cương vị thì chữ kí sẽ liên quan với nhiều người, đó là lúc “lên đời”. Khi có nhiều người cần đến nhát ngoáy của mình thì mình cũng thấy lâng lâng sung sướng!

 Nghệ sĩ hoặc những người nổi tiếng thường được “xin chữ kí”. Chữ kí này chỉ để người xin giữ làm kỉ niệm không gắn gì với trách nhiệm pháp lí.

Thời tham nhũng thì chữ kí của kẻ quyền lực sẽ tòi ra tiền như cá chép vật đẻ tháng Ba. Chữ kí ấy, thời ấy giống cái máy in tiền. Nhưng vẫn cây bút ấy, con người ấy, chữ kí ấy khi áp vào biên bản phạm tội thì lại nhận ngay được còng số 8 mà không phải tiền nữa!

Có những chữ kí nặng nề đụng đến sinh mệnh người khác như ở ngành kiểm sát, tòa án. Chữ kí phát lệnh khởi tố điều tra rồi chữ kí thi hành án. Có những chữ kí làm thay đổi cuộc đời người khác như thăng chức, lên lương, xuất ngoại. Có những chữ kí trói ghì buộc chặt, có khi dẫn một thân phận đến tuyệt lộ.

3. Kí móc, sáng kiến thời cải cách hành chính nhằm nâng cao trách nhiệm mà hóa ra chẳng trách nhiệm gì. Vậy mà cũng có người nghĩ ra, và ngạc nhiên hơn là nó được chấp nhận đưa vào đời sống hành chính.

Tôi đã thấy có văn bản một loạt kí móc dày như đám ruồi bâu, mà việc sai vẫn oan, vẫn sai. Đau thật!

Thời hiện đại chữ kí còn được xác lập thành qui trình, phải đi đúng trong lộ trình. Lại còn chữ kí điện tử nữa. Lằng nhằng lắm, nếu lúc cần kiểm lại mất điện thì biết làm sao?

Chũ kí quan trọng thế, nên có người sắp  làm thủ trưởng đóng cửa ngồi tập kí ròng cả mấy ngày hết cả chục tờ giấy sao cho muôn chữ kí như một. Eo ơi, làm quan  cách này thì không thể học được!

Chuyện chữ kí còn dài, đây chỉ là vài gợi ý để bất kì ai khi dùng đến chữ kí của mình phải nhớ đó là trách nhiệm không nặng thì nhẹ, phải hết sức thận trọng.