Lý của tuổi 25

(TT&VH) - Lê Cát Trọng Lý gầy hơn sau chuyến đi Hà Giang (trước đêm diễn Lý tuổi 25 chỉ vài ngày). Vẫn áo thun quần bò, giày da giản dị. Lý ôm đàn và hát, nhập vào ca từ giai điệu, mà không quên mỉm cười hiền vui.

Trên sân khấu Lý tuổi 25 (vừa diễn ra cuối tuần qua tại Hà Nội), dưới ánh đèn màu, Lý vẫn là chính mình, với tóc ngắn vuốt keo nhẹ, khuôn mặt trang điểm thoáng qua chỉ nhằm tôn nét mắt môi, áo thun cắm thùng trong quần bó... Không cần thay đổi trang phục, không bài trí cảnh, không cần các màn trình diễn chiêu trò, ánh sáng từ đầu đến cuối vẫn một tông màu, một khoảnh sáng vừa độ để nhìn thấy nghệ sĩ, trên nền tấm phông màn tối, với một chiếc piano, mấy cái ghế, dăm cái micro, Lý cùng người bạn của mình đồng điệu chia sẻ gần 15 câu chuyện nhỏ của Lý, kết vào thành tâm sự chung của Lý khi sang tuổi 25: Thương, Mùa yêu, Con đường lạ, Thu lu, Chưa ai, Cơn bão nghiêng đêm, Chuyến xe… Riêng Liệu có được dài lâu hay không Lý hát bằng tiếng dân tộc...

Thế giới của cõi tâm

Ban đầu, khi biết thông tin Lý đang sống và làm việc ở Hà Nội, tôi rất ngạc nhiên, chưa hiểu nguyên do gì mà mảnh đất này lại hút cô về. Sau mới hay, không chỉ vì được sống gần bên chị gái, mà còn vì đây là nơi cô tìm được những người bạn tài năng, có thể cùng cô biến những ý tưởng nhạc thành nhiều tác phẩm, và cũng có thể từ không gian Đông Kinh quán này, cảm xúc của cô được đong đầy và tràn ra thành muôn giai điệu.

Gần 15 nhạc phẩm mới Lý sáng tác trong thời gian gần đây chưa in đĩa, chỉ biểu diễn trong không gian nhỏ với số lượng người nghe hạn chế. Ngồi trên bồ đoàn kết bằng mây, trong khán phòng lịch sự, sang trọng và vẫn giản dị, nhẹ nhõm đậm tính thiền của Đông Kinh quán, nhìn Lý cầm ống nứa, một nhạc cụ của người vùng cao, đập lên đùi (Lý từng nói, cô tập nhạc cụ này đến tím đùi và đỏ ửng bàn tay), hòa tấu cùng tiếng chiêng điện tử âm vang trầm của nghệ sĩ Nguyễn Hồng Quang, tiếng đàn môi réo rắt, dư ba của nghệ sĩ Đức Minh, ngay khoảnh khắc ấy, trong bạn mở ra một miền đất mới của cao nguyên, tiếng suối chảy róc rách, tiếng hoa rơi, tiếng sương gió sa mù của phong cảnh vùng cao, cũng như bước chân bàn tay đong đưa trong nhịp múa điệu nhảy hay mùa gặt lúa mới của người dân miền núi.

 Và sâu bên trong những giai điệu lạ được dựng xây từ hồn cốt dân gian ấy, mở ra một thế giới của cõi tâm: "Người nằm mơ bước đi lang thang mộng du không biết đường quay về/ Người không mơ cũng đi lang thang nghìn phương đi tìm đường quay về" (Bài hát chưa đặt tên, Lý tạm gọi vui là bài hát hai câu). Hay "Trời sáng rồi, ta nguyện xin hoài thai làm con sông rộng/ Trời sáng rồi, ta nguyện xin hoài thai làm cơn mưa bay khắp..." (Du miên).

Khi Lý 25 tuổi

Ở tuổi 25 của Lý, những giải thưởng Lý có được: Bài hát Việt, Cống hiến, Gương mặt trẻ tiêu biểu năm 2011... thể hiện sự ghi nhận với những đóng góp thầm lặng của cô.

Lý làm nhiều, nhưng hầu như cô ít khi muốn nhắc tới công việc của mình. Có những buổi chiều, ngồi thu lu trên ghế (Lý hay có dáng ngồi thu lu, và cũng vì dáng ngồi này mà Lý sáng tác bài hát Thu lu), nhìn chăm chăm vào cốc nước, trong một quán quen tĩnh lặng giữa lòng phố Hà Nội, Lý hoặc chỉ cười, hoặc thích nói chuyện làm thế nào để sống vui hơn, cảm nhận cuộc đời tận cùng hơn.

Có thể là rất bận, nhưng giữa những khoảng thời gian nghỉ ngơi, Lý sẽ dành hết để lặng im nghe bạn chia sẻ nỗi lòng của mình. Giọng nói của Lý nhẹ, êm, chậm rãi và đi sâu vào lòng người. Để có được thế, bắt nguồn từ sự điềm tĩnh, định tâm từ con người bên trong Lý. Sự chín chắn, trưởng thành, trí huệ Lý cũng có được từ đây. Và tất nhiên dù Lý vẫn còn nét thơ trẻ hồn nhiên và tình yêu người yêu đời ấm áp, thì Lý vẫn già dặn hơn nhiều so với tuổi 25 của mình.

Chương trình Lý tuổi 25 liên tục nhận các tràng pháo tay của khán giả, vừa là vì Lý hát biểu cảm tràn đầy năng lượng, khí chất, vừa là vì những người bạn diễn của Lý  đã thể hiện được tài năng cũng như cảm nhận của mỗi cá nhân với từng sáng tác của cô. Đêm diễn ngừng, nhưng hàng trăm người ngồi nghe Lý vẫn dùng dằng chưa muốn đi.