Afghanistan đắm chìm trong khói thuốc phiện

11/08/2009 09:48 GMT+7 | Trong nước

(TT&VH) - Ngoài bạo lực và sự nghèo đói, người dân Afghanistan hiện còn phải vật lộn với nạn nghiện ma túy.

Chìm trong khói thuốc “đê mê”

Tại một làng sơn cước ở Afghanistan, cánh cửa nhà Islam Beg (65 tuổi) kêu lên mấy tiếng kẽo kẹt rồi mở ra. Một làn khói dày theo đó bốc ra ngoài, lan tỏa trong không khí buổi sớm còn lạnh lẽo của vùng miền núi. Đồng hồ điểm 8 giờ sáng nhưng cả gia đình Beg vẫn nằm lỳ trong nhà, xúm quanh ống điếu thuốc phiện. Khói từ miệng ông Beg bay ra cuồn cuộn. Mắt lim dim, ông ta đưa cái tẩu hút cho vợ. Bà này hút xong lại chuyển nó cho con gái. Người con sau khi đã hút đẫy thì nhả khói vào cái miệng tí xíu của thằng bé mới 1 tuổi. Khuôn mặt của mọi thành viên trong “gia đình nghiện” này đều hốc hác, đầu tóc rối bù như tổ quạ, cơ thể nặng mùi.


Khói thuốc phiện đang tàn phá nhiều cộng đồng ở Afghanistan

Trong những ngôi làng ở vùng núi hẻo lánh như Sarab, nạn nghiện thuốc phiện đang lan rộng, ăn rễ sâu vào nhiều gia đình. Một nửa trong số 1.850 người làng Sarab là nô lệ của “nàng tiên nâu”, trong số đó có các cụ ông râu bạc, những đứa trẻ ranh, đám thanh niên và không hiếm phụ nữ.

Tại phương Tây, ma túy bắt nguồn từ giới trẻ, còn ở Afghanistan nó có tính huyết thống, mẹ truyền sang con gái, cha truyền cho con trai. Nó biến những ngôi làng như Sarab trở thành biểu tượng của sự nghèo khổ, tuyệt vọng.

Ngoài vài manh chiếu rách, ngôi nhà của Beg hầu như chẳng có đồ vật gì khác. Ông ta đã bán sạch mọi thứ để mua nhựa cây anh túc. “Tôi thật xấu hổ khi thấy mình bệ rạc như thế này” - Beg nói, đầu quấn một chiếc khăn bẩn thỉu - “Tôi đã mất hết cả lòng tự trọng, mất hết phẩm giá. Tôi đã cướp cả thức ăn của đứa bé này để đổi lấy thuốc phiện”. Tay Beg chậm rãi chỉ vể phía đứa cháu Mamadin mới lên 5 tuổi. Ông ta cho biết thằng bé luôn bị thiếu ăn.

Beg từng là một địa chủ giàu nứt đố đổ vách. Cha ông ta sở hữu rất nhiều đất ở Sarab, một ngôi làng trù phú nằm tại tỉnh Badakshan, cách Kabul hàng trăm km về phía Đông Bắc. Beg từng có 1.200 con cừu nhưng dần dần chúng đã “chui vào lỗ tẩu”. Hết cừu lại tới đất. Hết đất chuyển qua nhà. Đang sống trong một ngôi nhà khang trang, rộng rãi và chất nhiều tấm thảm đẹp, Beg dọn tới sống trong một túp lều vách đất. Ông ta sinh nhai bằng cách trồng khoai tây trong các mảnh ruộng còn sót lại. Nhưng cứ tới mùa thu hoạch, Beg lại phải phân vân nên dùng khoai tây làm thức ăn cho cháu hay bán đi để mua thuốc phiện. Sự lựa chọn vẫn thường nghiêng về vế sau. Xà phòng từ lâu đã là một thứ xa xỉ với nhà Beg. “Nếu kiếm được vài chục xu, chúng tôi sẽ ưu tiên cho thuốc phiện. Chúng tôi không dùng mấy chục xu đó để mua xà phòng giặt quần áo” - Raihan, con gái của Beg và là mẹ của đứa bé 1 tuổi, nói.

Không có lối thoát

Thuốc phiện ở Afghanistan chủ yếu để xuất khẩu (lậu). Thế nhưng, số ít còn sót lại cũng đủ để gây nghiện cho hàng loạt làng xóm.

Vấn đề càng trở nên trầm trọng khi các trung tâm cai nghiện mới của Afghanistan nằm cách xa những ngôi làng như Sarab. Nhưng ngay cả những người có thể đặt chân tới các thành phố, nơi có trung tâm cai nghiện, cũng không nhận được sự giúp đỡ. Một trung tâm cai nghiện tại tỉnh Takhar, nơi gần Sarab nhất, hiện đang có khoảng 2.000 người chờ được cai trong khi chỉ có 30 chỗ.


Ông lslam Beg đùa với cháu bằng chiếc điếu hút thuốc phiện

Không có ai giúp đỡ, những người dân làng “chết chìm” trong thuốc phiện. Họ dùng nhựa anh túc khi bị ốm, để giảm đau như morphine. Các cửa hàng tại Sarab không có cả những viên thuốc đơn giản nhất như aspirin. “Thuốc phiện là “bác sĩ” của chúng tôi” - Beg nói - “Khi bị đau dạ dày, người ta tìm điếu để hút. Rồi người ta hút nhiều hơn một chút... và bị nghiện”.

Khi đứa cháu Shamsuddin, 1 tuổi, bị cánh cửa kẹp đứt ngót tay, ông Beg đã ấn tẩu thuốc phiện vào miệng nó. Beg nói ông không muốn cháu mình bị nghiện song không còn cơ hội nào khác. “Nếu không có thuốc thang, chúng tôi có thể làm gì đây? Cách duy nhất để khiến thằng bé dễ chịu hơn là hít khói thuốc phiện”.

Từ một “bi” ban đầu, cả nhà Beg hút tăng “cữ” lên 3 lần/ngày. Sau Beg, tới lượt vợ và con gái nghiện theo. Rồi thì đứa em vợ cũng nghiện, kéo theo vợ và con gái anh ta. Tiếp đó là em trai Beg và cô vợ. Giống như một bệnh dịch, nạn nghiện hút lan nhanh trong làng.

Các quan chức y tế nói rằng để chữa chứng nghiện kiểu này, họ phải điều trị cùng lúc cho cả cộng đồng. Năm ngoái, Bộ Y tế Afghanistan đã thử mang 120 người nghiện của làng Sarab tới một cơ sở cai nghiện. 3 tháng sau cai, 115 trong số 120 người đó tái nghiện. “Đầu tiên là hàng xóm của tôi bắt đầu hút thuốc phiện trở lại” - Noor, một trong số những phụ nữ đã được cai nghiện, có đôi mắt sâu như vực tối, kể - “Rồi thì em họ tôi, chồng tôi hút lại và sau một thời gian cũng tới lượt tôi”.

Phần lớn những người nghiện tiêu từ 3-4 USD/ngày để mua thuốc phiện trong khi tại Afghanistan, người dân có thu nhập trung bình chỉ 2 USD/ngày. Họ kiếm tiền từ việc bán đất và rơi sâu vào nợ nần. “Tôi đã từng rất giàu có” - Dadar, một người đàn ông 70 tuổi và có 7 thành viên trong gia đình bị nghiện, cho biết. Dadar từng có nhiều gia súc, đất đai nhưng khi nghiện thì ông mất sạch. Bởi không còn gia súc, Dadar chẳng có thịt để ăn. Khi bán mảnh đất cuối cùng, nhà ông mất luôn lúa mỳ, khoai tây và rau xanh. Thực đơn hàng ngày của cả nhà là trà và thỉnh thoảng có chút bánh mỳ do hàng xóm đem cho.

Trưởng làng Sahib Dad nói rằng cuộc sống của những người không nghiện ở đây cũng bị ảnh hưởng. “Khi một người nghiện thì cả nhà chẳng có gì ăn. Chuyện này ảnh hưởng đến cả hàng xóm vì họ không nỡ bỏ rơi con nghiện. Vì thế tất cả chúng tôi đều nghèo đi”.

Tại Sarab, những người chưa bị nghiện đều cố gắng giữ khoảng cách với các nô lệ của “nàng tiên nâu”. Họ không mời người nghiện tới nhà, tránh các cuộc họp của làng. Beg thì nói rằng với ông, mọi hy vọng đều đã tắt. Beg cho biết hy vọng của ông giờ đặt lên những đứa cháu. Nhưng có điều Beg không biết là khi ông ta phê thuốc, đứa cháu 1 tuổi đã bò tới bên cạnh và nghịch điếu. Thằng bé nhặt cái điều lên, lắc lắc và rồi bắt chước ông, nó đưa điếu vào miệng...
 
Gia Bảo

Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm