“Đây là việc làm thật hiếm có và rất đáng kinh ngạc, cần phải phê phán mạnh mẽ”, GS.TS Nguyễn Minh Thuyết nói như vậy trước thông tin chùa Trăm Gian bị hủy hoại không thương tiếc .
Đông người “góp sức” phá dỡ, làm mới di tích nhưng chính quyền xã, huyện đều trả lời “không biết” - Ảnh: Quân Anh
Trao đổi với người viết qua điện thoại, bằng giọng rất đỗi bức xúc, GS Nguyễn Minh Thuyết - nguyên phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội - cho biết trong mắt ông, di tích chùa Trăm Gian ở Chương Mỹ (Hà Nội) là một công trình cổ có kiến trúc nghệ thuật truyền thống tuyệt đẹp, tụ chứa nhiều giá trị cả về lịch sử, văn hóa, khoa học và kiến trúc.
Cần phải xử lý thật nghiêm
Hiểu giá trị của ngôi chùa thuộc hạng quý hiếm này ở VN, GS Thuyết nhấn giọng: “Nhưng nếu đúng như dư luận báo chí phản ánh thì bản thân tôi hết sức bàng hoàng, sửng sốt, xen lẫn chua xót vì chúng ta đã mất đi một di sản có giá trị cực kỳ quý hiếm. Bởi đây là tài sản không chỉ của huyện Chương Mỹ, của Hà Nội mà còn của cả quốc gia và thế giới”.
Cũng theo ông, trước đây ở một số địa phương đã xảy ra một vài vụ việc tu bổ, tôn tạo di tích dẫn đến công trình bị biến dạng, sai lệch và mất mát nhiều giá trị vốn có. Nhưng việc tự ý, tùy tiện tháo dỡ nhiều hạng mục công trình cổ ở chùa Trăm Gian - di tích lịch sử kiến trúc nghệ thuật quốc gia - rồi dựng mới mà chưa có sự đồng ý của cơ quan có thẩm quyền là trường hợp hiếm có của VN. “Đây là việc làm dại dột, hết sức đáng kinh ngạc, cần phải lên án mạnh mẽ trước công luận”, GS Thuyết đề nghị.
Khi được hỏi trách nhiệm thuộc về ai hay lại rơi vào tình trạng “hòa cả làng”, là một người rất có kinh nghiệm trong việc giám sát thực hiện Luật di sản văn hóa, GS Nguyễn Minh Thuyết bày tỏ: Theo quy định của pháp luật hiện hành về bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, trách nhiệm trước hết thuộc về người đưa ra chủ trương cũng như người tháo dỡ công trình cổ. Tiếp đó, trách nhiệm thuộc về chính quyền địa phương sở tại mà cụ thể ở đây là UBND xã, UBND huyện. Người dân xây dựng một ngôi nhà không phép, chính quyền địa phương phát hiện và xử lý ngay.
Còn ở đây, làm sao một công trình di tích nằm gần trụ sở UBND xã bị tháo dỡ, thi công mấy tháng liền mà lại nói chính quyền xã, huyện không biết. “Nếu đúng như dư luận báo chí phản ánh rằng việc làm này chính quyền xã, huyện không biết thì không thể chấp nhận được”!. Ông giải thích gần như ở phường, xã nào cũng có ban quản lý di tích do một phó chủ tịch làm trưởng ban. Ban quản lý này có trách nhiệm bảo vệ, ngăn chặn tình trạng xâm phạm di tích. Việc chùa Trăm Gian bị hủy hoại có một phần trách nhiệm rất lớn của ban quản lý này vì đã không hoàn thành nhiệm vụ được Luật di sản văn hóa quy định.
“Cần phải thanh tra, kiểm tra và đánh giá mức độ vi phạm. Nếu trong chừng mực nào đó thì có thể xử lý hành chính, còn nếu vi phạm nghiêm trọng, gây hủy hoại di sản thì cần phải xử lý hình sự. Và cần phải xử lý hình sự để có biện pháp răn đe đối với nhiều tổ chức, cá nhân khác”, GS Thuyết nói.
“Kể ra còn nhiều lắm”
Cũng liên quan đến câu chuyện chùa Trăm Gian, PGS.TS Trần Lâm Biền, nhà nghiên cứu mỹ thuật truyền thống, chỉ biết thở dài thườn thượt và ngao ngán. Trò chuyện với chúng tôi, ông nói rằng “đau thì đau thật đấy. Nhưng trường hợp này chưa phải là duy nhất đâu. Còn nhiều lắm. Có một ngôi đình cổ nằm cách xa bờ hồ Hoàn Kiếm vài cây số cũng vừa bị người ta làm lại, xây mới hết rồi”.
Ông kể cách đây mấy năm chính quyền địa phương và người dân tu bổ, tôn tạo đình Yên Phụ (quận Tây Hồ, Hà Nội) - một ngôi đình cổ có giá trị về mặt kiến trúc nghệ thuật. Khi xuống kiểm tra thì thấy rất nhiều cấu kiện kiến trúc có giá trị bị người ta loại bỏ một cách không thương tiếc. Nói mãi cũng không thấy họ đưa vào tái sử dụng. Cục Di sản văn hóa đã nhiều lần có văn bản yêu cầu cần phải đưa những cấu kiện kiến trúc có giá trị vào lắp dựng nhưng cũng không được người ta thực hiện. Kết quả là gì thì ai cũng biết. “Nhiều lắm, kể ra không hết đâu. Vì thế đối với vụ việc chùa Trăm Gian, nếu không rốt ráo truy xét trách nhiệm thì có lẽ cũng rơi vào tình trạng ấy thôi”, PGS Trần Lâm Biền nói.
Việc di tích chùa Trăm Gian bị hủy hoại cũng khiến chúng tôi nhớ đến một bài viết của GS.TSKH Lưu Trần Tiêu, chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia, đăng trên tạp chí Di Sản của Cục Di sản văn hóa cách đây mấy tháng. GS Tiêu dẫn ra một loạt vụ việc mà báo chí đã phản ánh như: Lắp cổng chùa vào cổng đền, Thành nhà Mạc thành “lò gạch”, Thành Sơn Tây lại “thất thủ”... và cảnh báo “nếu không có biện pháp chấn chỉnh thì sẽ còn tiếp diễn”. Cũng trong bài viết này, GS Lưu Trần Tiêu cho biết một thực trạng đáng buồn quanh các di tích có sai phạm mà báo chí đã nêu, rằng sau khi thanh tra, sau khi có văn bản yêu cầu các ban quản lý dự án tìm biện pháp khắc phục, “xem ra các vụ việc vẫn rơi vào im lặng”. Vậy thì vụ việc chùa Trăm Gian cũng lại rơi vào im lặng nữa chăng?!
Bậc đá cao vút dẫn vào chùa được đẽo gọt thủ công rất đẹp (ảnh trái), giờ bị đập toàn bộ để thay thế bằng đá xẻ thời mới, ném di vật chỏng chơ ngay sân chùa (ảnh phải) - Ảnh: Quân Anh
Không khoán trắng công tác bảo vệ di tích cho các cá nhân
* Theo quy định của Luật di sản văn hóa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật di sản văn hóa, các cấp chính quyền phải có trách nhiệm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa. Trong chỉ thị số 73/CT-BVHTT&DL về việc tăng cường các biện pháp quản lý di tích và các hoạt động bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích, Bộ VH-TT&DL đã nêu rõ: Tiếp tục kiện toàn và nâng cao trách nhiệm bộ máy, trông nom trực tiếp tại di tích, không khoán trắng công tác bảo vệ di tích cho các cá nhân. Căn cứ những quy định này có thể thấy rằng chính quyền sở tại của huyện Chương Mỹ và các phòng, ban chức năng đã không làm tròn công tác quản lý nhà nước về di sản văn hóa trên địa bàn, cụ thể là để di tích quốc gia chùa Trăm Gian bị hủy hoại.
* Tìm hiểu thêm về động thái của Cục Di sản (Bộ VH-TT&DL) trước vụ việc chùa Trăm Gian bị hủy hoại, ngày 25-8 Tuổi Trẻ đã liên lạc với ông Nguyễn Thế Hùng - cục trưởng Cục Di sản và ông Nguyễn Quốc Hùng - phó cục trưởng Cục di sản, nhưng hai ông đều dập máy khi phóng viên đặt vấn đề.
Ngày hội du lịch Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ 21 năm 2025 đang nhận được sự hưởng ứng tích cực của doanh nghiệp du lịch - lữ hành với đa dạng hoạt động ưu đãi.
Trang web của Quỹ Carnegie vì hòa bình quốc tế (carnegieendowment.org) mới đây đăng tải bài viết cho biết Biển Caspi, vùng nước nội địa lớn nhất thế giới, đang trở nên nông hơn theo từng năm.
Hai chuyến bay số hiệu VN 680 và VN 681 của Hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) khởi hành từ thủ đô Kuala Lumpur đi Hà Nội và Hà Nội đi Kuala Lumpur (Malaysia) vào tối 1/4 đã đánh dấu chuyến bay thường lệ đầu tiên giữa hai thành phố sau một thời gian ngừng khai thác.
Mùa tuyển sinh đại học 2025-2026 tiếp tục chứng kiến sự bứt phá của học sinh Vinschool khi nhiều em trúng tuyển vào các trường danh tiếng trong nước và quốc tế trong Kì Tuyển sinh Sớm vừa qua.
Liên quan đến vụ cháy nhà làm 3 người tử vong tại Quận 8 xảy ra sáng 2/4, Phòng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ, Công an Thành phố Hồ Chí Minh cho biết đã xác định được danh tính nạn nhân và đang khẩn trương điều tra nguyên nhân vụ việc.
HLV Tuấn Kiệt chuẩn bị dẫn dắt đội Ngân hàng Công Thương thi đấu ở cúp Hùng Vương và chỉ chưa đầy 2 tuần nữa ông sẽ tiếp tục làm việc với đội bóng chuyền nữ quốc gia. Nhưng nhà cầm quân U50 này có thể phải đối mặt với vấn đề nan giải
Trực tiếp bóng đá nữ U17 Việt Nam vs U17 Thái Lan (15h00, 3/4) – Thethaovanhoa.vn cập nhật diễn biến, kết quả trận đấu giao hữu giữa tuyển nữ U17 Việt Nam vs U17 Thái Lan.
Mosconi Cup 2025, giải đấu bi-a đồng đội danh giá giữa hai đội tuyển Châu Âu và Mỹ, đang trở thành tâm điểm chú ý khi Ban tổ chức (BTC) Matchroom công bố một thay đổi chưa từng có trong lịch sử: bàn thi đấu sẽ được phủ nỉ đỏ thay vì màu xanh truyền thống.
Cộng đồng K-pop đang sôi sục với sự thất vọng khi màn comeback và chuyến lưu diễn thế giới được mong chờ bấy lâu của Blackpink dường như đang đứng trước nguy cơ lung lay.
XSMB 2/4: Kết quả Xổ số miền Bắc hôm nay thứ Tư ngày 2/4/2025 quay thưởng lúc 18h10 được trực tiếp cập nhật nhanh nhất, chính xác nhất trên Thethaovanhoa.vn.
Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam và Nestlé Việt Nam đã có buổi làm việc để trao đổi về kết quả hợp tác chiến lược giữa hai bên giai đoạn 2020-2024 và phương hướng triển khai hoạt động giai đoạn 2025-2027.
Chào mừng kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước và 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Xanh SM triển khai chương trình tri ân đặc biệt chưa từng có - "Hào khí Việt Nam - Sức Xanh lan toả".
Đội tuyển Việt Nam (ĐT Việt Nam) đang có những bước tiến đáng kể trên bảng xếp hạng FIFA (BXH FIFA), khơi dậy hy vọng trở lại top 100 thế giới ngay trong năm 2025.
Sau 5 tháng ra mắt tại Vietnam Motor Show 2024, ICONe-xe máy điện đầu tiên của Honda Việt Nam vừa xuất xưởng từ nhà máy Vĩnh Phúc và sẽ được bán ra thị trường từ tháng 4/2025 với giá dự kiến dưới 29 triệu đồng.
MG G50 nhập khẩu Trung Quốc vừa gia nhập thị trường xe gia đình đa dụng MPV phổ thông với mức giá rẻ ngang "vua phân khúc" Mitsubishi Xpander, song kích thước, sức mạnh lại tương đương với hạng cao hơn, cỡ Toyota Innova Cross.
Năm thứ năm tổ chức tại Việt Nam, Lexus Challenge 2025 đánh dấu kỷ lục mới mức tiền thưởng cho các VĐV lên con số 90.000 USD, trong đó Nhà vô địch đã giành được giải thưởng lớn nhất trị giá 15.750 USD (hơn 400 triệu đồng).
Kushaq, xe đô thị gầm cao của thương hiệu ô tô châu Âu 130 năm tuổi Skoda, vừa trở thành sản phẩm xuất xưởng đầu tiên của nhà máy ô tô Thành Công Việt Hưng (Quảng Ninh).
Mùa giải đang ở thời điểm “nước sôi, lửa bỏng” mà Milan vẫn cứ loay hoay trong những ý tưởng kỳ quặc của HLV Sergio Conceicao, người hóa ra càng khiến đội bóng tụt hậu sau khi thay thế Paulo Fonseca.