Toàn cảnh văn hóa trong nước: Sửa sai?

(TT&VH Cuối tuần) - Đúng 1 tuần nữa là đến hạn công bố danh hiệu, giải thưởng Nhà nước nhưng ngọn lửa bất bình vẫn bùng lên dữ dội từ cuộc xét duyệt này khi đề cập đến trường hợp nhạc sĩ Phạm Tuyên. Trang phục phản cảm của một nữ ca sĩ tại buổi biểu diễn từ thiện lại khơi ra một cuộc tranh luận về giới hạn của sự kín và hở với trang phục biểu diễn… Sửa sai ra sao là câu hỏi lớn trong tuần.

Trong buổi họp báo thường kỳ của Hội Nhạc sĩ Việt Nam, sự việc nhạc sĩ Phạm Tuyên trở thành điểm nóng nhất trong nền “khí hậu” vốn đã nóng với nhiều vấn đề xuất phát từ việc xét duyệt danh hiệu, giải thưởng cho các thành viên của Hội. Đầy đủ tiêu chuẩn và đã được Hội Âm nhạc Hà Nội gửi công văn lên Vụ Thi đua khen thưởng và Hội Nhạc sĩ VN yêu cầu xét đặc cách giải thưởng Nhà nước và giải thưởng Hồ Chí Minh, nhưng nhạc sĩ Phạm Tuyên vẫn bị Hội “làm lơ” với lý do: Hội đồng cơ sở không thể xét vì nhạc sĩ không gửi hồ sơ, và rằng Hội Âm nhạc Hà Nội đã có hành động “vượt cấp” khi lần đầu gửi thẳng kiến nghị lên Vụ Thi đua khen thưởng của Bộ. Vậy là không “xin” thì sẽ không “cho”. Nhạc sĩ 82 tuổi này rất bình thản bày tỏ ý kiến của mình: “Có những nhạc sĩ chưa được giải thưởng nào, nhưng đã được đặt tên đường phố, đã được công chúng và thời gian ghi nhận. Điều đó quan trọng hơn giải thưởng”.

Cũng thuộc phạm vi xét duyệt của Hội Nhạc sĩ, GS-TS Nguyễn Lân Tuất, người Việt đầu tiên được vinh danh Nghệ sĩ Công huân Liên bang Nga, cũng lên tiếng bất bình khi biết hồ sơ của ông bị loại vì… thừa tác phẩm! Cụ thể là giữa những bản giao hưởng trong hồ sơ của ông lại có thêm cuốn sách Sân khấu truyền thống VN - công trình nghiên cứu đã được in thành sách, được dịch sang tiếng Anh và tiếng Nga và đưa vào giảng dạy trong hệ thống các trường nghệ thuật ở Nga! Còn ở lĩnh vực văn học, gia đình nhà văn Sơn Tùng lại gửi đơn xin rút khỏi đề cử giải thưởng Nhà nước vì thấy việc xét duyệt không “quang minh chính đại” khi Hội cho gia đình nhà văn biết năm nay không xét giải thưởng Hồ Chí Minh, đề nghị làm lại hồ sơ ở hạng mục giải thưởng Nhà nước, mà thực tế năm nay có tới 11 nhà văn được đề cử giải thưởng Hồ Chí Minh… Với bấy nhiêu điều bất cập liên tục xảy ra từ đầu đến phút chót cuộc xét duyệt này, sửa sai có phải nhiệm vụ cần đặt ra với các đơn vị liên quan?

Mặc trang phục phản cảm trong chương trình ca nhạc từ thiện Đêm mỹ nhân, ca sĩ Minh Hằng đã làm nóng các trang báo mạng và đứng trước một án phạt. Sự việc liệu có tác động đến Dự thảo nghị định về Nghệ thuật biểu diễn sẽ được trình Chính phủ trong tháng 9 tới trong khi công chúng quá “nóng mắt” với các phục sức của rất nhiều ca sĩ hiện nay? Theo ông Cục trưởng Cục NTBD - đơn vị soạn thảo nghị định) thì “Trong nghị định không thể quy định chi tiết váy dài bao nhiêu… Sẽ rất khó trong chuyện phạt phục trang, phạt về váy quá ngắn hay phạt về việc hở…”. Ông cũng cho biết với những trường hợp một số nghệ sĩ chụp ảnh nude, thực hiện quay clip mà báo chí gọi là “thảm họa” rồi phát tán trên mạng Cục không làm gì được vì mạng là do Bộ Thông tin - truyền thông quản lý!

LH Nghệ thuật Múa thành phố Hồ Chí Minh lần III đã kết thúc với 48 tiết mục tham dự đến từ 21 đơn vị. Biên đạo múa Phương Lịch được vinh danh là tác giả có nhiều tác phẩm dự thi nhất và Vũ đoàn Phương Lịch cũng là đơn vị có nhiều diễn viên được tặng giải thưởng cá nhân nhất. Vũ đoàn Mai Trắng là đơn vị dẫn đầu về số lượng tiết mục đoạt giải A và giải B. LH lần này đã vinh danh 10 diễn viên xuất sắc nhất về kỹ thuật thể hiện tác phẩm và chọn được 3 diễn viên để trao giải Tài năng trẻ.

Vừa qua, đại diện Trường ĐH Nữ Chiêu Hòa, Nhật Bản đã báo cáo kết quả điều tra nghiên cứu và định hướng hỗ trợ phát triển làng cổ Phước Tích (Thừa Thiên - Huế). Công trình cho thấy Phước Tích hiện còn 24 ngôi nhà cổ có giá trị, trong đó nhà cổ nhất dựng năm 1850, và cần phải được bảo tồn, cuộc sống người dân trong làng phải được cải thiện bằng chính du lịch di sản. Trước mắt, dự án sẽ thực hiện việc biến Phước Tích thành điểm du lịch nổi bật, không thể không đến của Huế trong dịp Festival Huế vào tháng 4/2012.

Trong khi đó, ngay ở thủ đô, chùa Một Cột (Diên Hựu), nơi được xếp hạng di tích đặc biệt cấp quốc gia lại đang xuống cấp vì nhiều năm nay, mỗi lần mưa lớn là nước tràn qua mái dột ướt cả bàn thờ sư tổ, còn người nhà chùa thì lội bì bõm ngay trong gian thờ. Tình trạng úng dột của chùa Một Cột xuất hiện từ năm 2007 khiến phần kèo ở mái nhà thờ tổ chỉ cần chạm nhẹ vào đã vụn rơi lả tả. Người hữu trách cho biết “riêng việc tổ chức hội thảo, lấy ý kiến từ các nhà quản lý văn hóa, các nhà sử học, Hà Nội học, chuyên gia bảo tồn sẽ mất ít nhất nửa năm”.

Tiến sĩ Giáp Văn Chung, dịch giả văn học Hungary, vừa được trao tặng giải thưởng Pro Cultura Hungarica năm 2011 vì những cống hiến trong hoạt động giới thiệu, truyền bá văn hóa Hungary tại nước ngoài. Đây là giải thưởng thường niên được trao cho các công dân ngoại quốc đã có những công lao to lớn trong hoạt động giới thiệu và quảng bá các giá trị của nền văn hóa Hungary cũng như trong việc củng cố những mối quan hệ văn hóa giữa Hungary và các dân tộc khác trên thế giới. Năm nay, giải được trao cho 4 người.

Chibooks vừa lên tiếng rằng sẽ gửi công văn tố cáo những trang web đăng tải ebook lậu của họ lên tất cả các cơ quan chức năng, đề nghị công an văn hóa và an ninh mạng can thiệp. Công ty này cho biết hiện nay các đầu sách của mình cùng với các NXB, công ty sách khác như Trẻ, Kim Đồng, Nhã Nam, Bách Việt, Đông A… đang bị hàng chục trang web, diễn đàn sử dụng, phát tán qua mạng dưới dạng sách điện tử làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả kinh doanh.

Tin vui cho giới nhiếp ảnh là Việt Nam sẽ có bảo tàng ảnh quốc gia. Bảo tàng sẽ được xây dựng trong khuôn viên dự án sau công trình trung tâm lưu trữ và triển lãm ảnh nghệ thuật quốc gia tại khu đô thị mới Cầu Giấy, Hà Nội và do Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam quản lý, tổ chức hoạt động. Mới đây, đoàn chuyên gia của bảo tàng Ảnh Brussels (Bỉ) đã sang Việt Nam làm việc với Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam và Cục Di sản văn hóa về việc triển khai các công việc sưu tầm, lưu trữ cũng như trưng bày trong bảo tàng.

Bàn Phím