Phụ huynh có quyền từ chối đóng quỹ hội

(TT&VH) - “Phụ huynh có quyền từ chối mọi khoản ủng hộ khi được ban đại diện cha mẹ học sinh đề xuất nếu bản thân không tự nguyện ủng hộ”. Đó là quy định được nhấn mạnh trong Dự thảo về Điều lệ ban đại diện cha mẹ học sinh mới được Bộ GD&ĐT công bố ngày 11/10 nhằm “siết” lại việc các trường loạn thu quỹ hội phụ huynh.

Thực tế, mới bước vào năm học mới, nhưng dư luận liên tục phản ánh về tình trạng lạm thu của các trường, đặc biệt là một số trường tìm cách “lách” quy định của Bộ GD&ĐT thông qua quỹ phụ huynh, quỹ lớp... gây bức xúc cho phụ huynh học sinh.

“Núp bóng” phụ huynh

Kết quả báo cáo giám sát mới đây của Ban Dân nguyện Quốc hội nêu rõ, có 33 khoản thu ngoài học phí, lệ phí trong nhiều trường, trong đó đứng đầu bảng là Quỹ ban đại diện cha mẹ học sinh.

Ngoài ra còn có một loạt khoản thu để phục vụ các mục đích khác nhau như: phí trông giữ xe, phí vệ sinh nhà trường, tăng cường cơ sở vật chất, phí bảo vệ, công tác an ninh.... Các địa phương khác nhau thì các khoản thu và mức thu cũng khác nhau, ở các thành phố lớn mức thu cao hơn hẳn các địa phương khác.

Đặc biệt là có những khoản thu “lạ” như khoản mua điều hòa nhiệt độ, mua màn hình chiếu trong lớp, khoản bảo trì máy tính, mua đèn chống cận, hay “tiền mua cây cảnh tặng nhà trường”...

Phụ huynh học sinh sẽ bớt đi nỗi lo ngày tựu trường? (Ảnh có tính chất minh họa)

Điển hình của tình trạng loạn thu là các trường trên địa bàn Hà Nội. Theo Sở GD&ĐT Hà Nội, tiến hành kiểm tra 53 trường tại 13 quận, huyện cho thấy rất nhiều trường vi phạm thu các khoản tiền không đúng quy định, nhiều trường còn lợi dụng quỹ phụ huynh để làm dự toán chi khen thưởng, lễ, Tết cho giáo viên. Sau khi kiểm tra, Sở đã yêu cầu các trường này trả lại phụ huynh học sinh những khoản không đúng quy định.

Dự thảo mới của Bộ GD&ĐT quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của ban đại diện cha mẹ học sinh. Dự thảo nêu rõ: Cha mẹ học sinh có quyền từ chối mọi khoản ủng hộ khi được Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp, ban đại diện cha mẹ học sinh trường đề xuất nếu bản thân không tự nguyện ủng hộ.

Dự thảo quy định, kinh phí hoạt động của ban đại diện cha mẹ học sinh lớp là từ sự ủng hộ tự nguyện của cha mẹ học sinh và các nguồn tài trợ hợp pháp. Kinh phí hoạt động của ban đại diện cha mẹ học sinh trường được trích từ kinh phí của các ban đại diện cha mẹ học sinh lớp theo khuyến nghị của cuộc họp toàn thể các trường và các nguồn tài trợ hợp pháp.

Việc thu, chi kinh phí của ban đại diện cha mẹ học sinh phải bảo đảm nguyên tắc công khai, dân chủ; sau khi chi tiêu phải báo cáo công khai quyết toán kinh phí tại các cuộc họp toàn thể cha mẹ học sinh lớp và các cuộc họp toàn thể ban đại diện cha mẹ học sinh trường.

Những khoản không được phép quyên góp

Theo dự thảo, Bộ nghiêm cấm các trường không được quy định mức kinh phí ủng hộ bình quân cho các cha mẹ học sinh. Đồng thời quy định rõ các khoản không được quyên góp của người học hoặc phụ huynh.

Các khoản không được quyên góp là các khoản ủng hộ không theo nguyên tắc tự nguyện. Các khoản kinh phí không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của ban đại diện cha mẹ học sinh như: Bảo vệ cơ sở vật chất của nhà trường, bảo đảm an ninh nhà trường; trông coi phương tiện tham gia giao thông của học sinh; vệ sinh lớp học, vệ sinh trường; khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường; mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trường, lớp học hoặc cho cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên hà trường; hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình của nhà trường.

Cần khống chế mức thu

Nếu đối chiếu với dự thảo, rất nhiều khoản thu của các trường sẽ bị “siết” lại. Tuy nhiên, có thể thấy biện pháp trị tận gốc việc “loạn” quỹ hội phụ huynh vốn được nhiều phụ huynh kiến nghị trước đó lại chưa được quy định rõ. Đó là việc cần phải xây dựng một quy định về “mức trần” quỹ phụ huynh, tránh tình trạng lợi dụng hình thức “tự nguyện” để thu quỹ quá nhiều.

Việc quy định “mức trần” đóng góp của phụ huynh cho ban cha mẹ học sinh này đã được UBND TP Đà Nẵng quy định rõ từ năm học 2011-2012 là từ 50 đến 100 nghìn đồng/năm. Tại Hà Nội, UBND quận Cầu Giấy cũng đã có văn bản quy định rõ mức trần của một số khoản thu: quỹ phụ huynh 50 nghìn đồng/học kỳ (mầm non, tiểu học, THCS), tiền ăn, chăm sóc bán trú... Việc quy định này được đông đảo phụ huynh học sinh ủng hộ.

Hiện điều lệ ban đại diện cha mẹ học sinh vẫn đang trong thời kỳ dự thảo, lấy ý kiến của các ban ngành, chuyên gia và phụ huynh học sinh. Thiết nghĩ, Bộ GD&ĐT nên đưa quy định cụ thể về “mức trần” của loại quỹ này hoặc yêu cầu các sở GD&ĐT tùy hoàn cảnh từng địa phương mà “khống chế” ở mức thích hợp. Như vậy, dư luận và cha mẹ học sinh mới có đủ cơ sở để giám sát các trường có lạm thu hay không?

Phương Linh