(TT&VH) - LTS: Ông Đoàn Văn Tiến, nguyên giảng viên Trường ĐH Nông nghiệp I, hiện đang nghỉ hưu ở gần hồ Đồng Mô (xã Sơn Đông, TX Sơn Tây -Hà Nội), vừa gửi thư tới TT&VH vì lo cho điều kiện sống của cá thể rùa khổng lồ ở hồ Đồng Mô (mà ông Tiến gọi là “ông Rùa”) sẽ bị tác động tiêu cực nếu tiếp tục xả nước hồ.
Ở Đồng Mô có một ông Rùa khổng lồ đã được các chuyên gia trong nước và quốc tế phát hiện năm 2008 và đã được dư luận báo chí hết sức quan tâm (và hiện đang còn những ý kiến tranh cãi về mối quan hệ giữa ông rùa này với cụ rùa linh thiêng ở Hồ Gươm). Song có điều là mặc dù ông Rùa ở Đồng Mô đã qua cơn hiểm nguy - bị bắt, suýt bị bán hoặc giết thịt năm 2008, nhưng nay lại đang gặp nguy cơ sinh tử: không còn nước để sống. Người viết chỉ mong muốn có tiếng chuông kêu cứu, hãy chung tay cứu lấy Ông Rùa - họ hàng còn lại của “Cụ Rùa Hồ Gươm”.
Rùa khổng lồ ở Đồng Mô
Hết nạn cũ
Cuối năm 2006, khi có thông tin người dân ở hồ Đồng Mô thỉnh thoảng bắt gặp rùa khổng lồ ngoi cổ lên mặt nước, lập tức đoàn chuyên gia bảo tồn động vật hoang dã lên đường khảo sát. Và thật kỳ công, cuối tháng 6- 2007 họ đã chụp được những bức ảnh đầu tiên khi rùa nổi lên. Sau đó các nghiên cứu và chương trình giáo dục truyền thông bảo vệ loài rùa quý hiếm đã được tổ chức tại đây. Tuy vậy chân dung cận cảnh vẫn chưa xác định được, chưa biết cụ thể cá thể rùa này thuộc loài nào? Khu vực được xây đập tạo hồ Đồng Mô từ rất xa xưa là một nhánh sông Hồng, trải qua vô vàn biến đổi của khí hậu, đổi dòng, ngăn nước, xây dựng ...vô tình một (hoặc một vài cá thể) rùa con bị sót lại trong hồ. Theo thời gian chúng thích nghi với điều kiện sinh thái của hồ Đồng Mô và lớn lên.
Nhưng đến tháng 11- 2008 những trận mưa lớn kéo dài đã gây trận ngập lụt lịch sử tại Hà Nội và vùng lân cận. Hồ Đồng Mô cũng bị đầy trong khi đập tràn đang xây dở dang nên điều gì ắt xảy ra đã xảy ra: vỡ đập tràn, hàng triệu mét khối nước đổ xô ra ngoài, dòng nước hung hãn đã cuốn đi không biết bao nhiêu thuỷ sản trong hồ, trong đó có “ông Rùa” đã được nghiên cứu theo dõi trên.
Ông Rùa ra khỏi hồ lập tức cũng như các thuỷ sản khác bị hàng trăm dân quanh hồ vây bắt, sau mấy ngày chống cự vùng vẫy quyết liệt, kiệt sức và bị thương dù đã phá tan nhiều mành lưới. Cuối cùng 6 giờ sáng ngày 26/11/2008 ông rùa đã bị 6 người đàn ông lực lưỡng của 3 hộ gia đình ở thôn Cơi, phường Trung Sơn Trầm, Thị xã Sơn Tây bắt được. Họ đã cân ông được các số đo: nặng 68 kg, mai có độ dài hơn 90 cm và rộng hơn 70 cm. Tin đồn về việc này bay nhanh hơn điện: chỉ đến trưa đã có thương lái (và cả tay chơi) đến tận nơi đòi mua với giá tăng như “tên lửa” 10 triệu, 20 triệu rồi 40 triệu “tiền trao, cháo múc” ngay!
Một góc hồ Đồng Mô – nơi sinh sống của ông Rùa
Nhưng cũng thật may, các cơ quan hữu quan đã kịp thời có mặt. Lúc đó “ông” đã bị nhốt trong nhà ngang, khoá chặt cửa, những người dân quá khích đã dựng cả chướng ngại vật (bàn ghế...) tạo thành “ lô cốt” quyết “bảo vệ” không cho đem rùa đi. Thời gian nặng nề trôi đi trong nỗi đau của những người có trách nhiệm vì càng lâu thì ông rùa bị thương có thể chết, trong số đó có cả những người bạn Âu, ông DouglasHendric – chuyên gia nghiên cứu về Rùa của Trung tâm giáo dục Thiên nhiên có mặt từ sáng đã cố nói nhiều lần bằng Tiếng Việt lơ lớ “Người đánh cá (chỉ những người dùng lưới bắt được rùa) cũng là người Việt Nam, cũng là một thành viên của trái đất này, cần yêu quý và bảo vệ thiên nhiên. Mà ở đây, việc bảo vệ con rùa là một hành động cụ thể và thiết thực nhất”.
Sự cố gắng kiên trì của các bạn quốc tế và sự quyết tâm của các cấp chính quyền đã xoay chuyển được tình thế, đến hơn 17h, đại diện 3 hộ dân đã hiểu ra, đồng ý nhận chút tiền thưởng và bồi thường 3 lưới bị rách, giao nộp “ông rùa” cho cơ quan chức năng.
Chỉ trong một thời gian ngắn, các chuyên gia trong nước đã khẩn trương chữa các vết thương và đã đưa ông Rùa trở lại hồ Đồng Mô.
Đến nỗi lo mới
Điều đáng mừng là sau cái ngày 26/11/2008 xứng đáng đi vào lịch sử ấy, các cơ quan chuyên môn trong, ngoài nước và chính quyền Thị xã Sơn Tây đã làm nhiều việc cần thiết như: Tổ chức hội thảo giới thiệu kết quả nghiên cứu phát hiện “ông Rùa ở Hồ Đồng Mô”; in tờ rơi, tài liệu, tranh (khổ lớn) để tuyên truyền tại trụ sở các cơ quan, đơn vị xung quanh hồ; thông báo với các cơ quan chức năng các đơn vị quản lý khai thác sử dụng hồ phổ biến quy định về bảo vệ bảo tồn động thực vật hoang dã quý hiếm... Trong cuộc hội thảo đó có nhiều ý kiến tâm huyết đề xuất phải bảo vệ môi trường sinh thái để Rùa Đồng Mô sinh trưởng, phát triển... phải giữ mức nước tối thiểu nhất định, không đào vét lòng hồ...
Nhưng thực tế hiện nay, hồ Đồng Mô còn có chức năng kháclại là chức năng chính – là điều tiết cấp nước phục vụ nông nghiệp. Vì vậy từ cốt nước trung bình theo quy hoạch là 18m, sau nhiều ngày xả nước chăm sóc lúa, đến hôm 16/3/2010 cốt nước chỉ còn 14m - giảm 4m nước. Và như vậy điều kiện sống của ông Rùa ở đây đang ở mức báo động đỏ: chỉ có 1m nữa là đến cốt nước chết – và như vậy lòng hồ thu hẹp lại rất nhanh (từ 1500 ha mặt nước, xuống cốt 14 thì mặt nước chỉ còn vài chục ha), ông Rùa sẽ sống ra sao?
Việc tháo nước phục vụ cây lúa là không thể không làm, nhưng tháo quá cạn để ảnh hưởng xấu đến điều kiện sinh sống của ông rùa thì phải giải quyết ra sao? Nếu “ông” mất đi thì cũng là nỗi đau đớn vô bờ về mặt bảo tồn động vật hoang dã, mà còn là nỗi day dứt tâm linh với lịch sử cha ông chúng ta.
Vì vậy chúng tôi đề nghị các cấp chính quyền, các nhà khoa học, các nhà quản lý nông nghiệp, thuỷ nông, các nhà quản lý du lịch, văn hoá hãy cùng nhau xem xét chọn một giải pháp tương đối nào để tránh nguy cơ nói trên, tạo điều kiện bảo tồn lâu dài ông Rùa và đặt biệt là không thể để xảy ra sự cố đáng tiếc nào liên quan đến “ông” trong năm nay - năm có đại lễ Kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.
Nhạc sĩ Thế Hiển đã qua đời vào tối 1-10-2025 tại Bệnh viện Quân y 175 (TP.HCM), hưởng thọ 70 tuổi, sau thời gian chống chọi với bệnh ung thư phổi và di chứng đột quỵ. Ông nhập viện cấp cứu từ khuya 30-9 trong tình trạng suy hô hấp cấp, được các y bác sĩ tích cực điều trị nhưng không qua khỏi.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, hồi 19 giờ ngày 1/10, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới ở vào khoảng 14,8 độ Vĩ Bắc; 129,8 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Đông Philippines.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ký Công điện số 182/CĐ-TTg ngày 01/10/2025 yêu cầu khẩn trương thống kê thiệt hại và triển khai công tác khắc phục hậu quả bão số 10 và mưa lũ sau bão.
Liên đoàn Bóng đá Thái Lan vừa chính thức công bố danh sách 23 cầu thủ đội tuyển quốc gia Thái Lan chuẩn bị cho hai trận đấu quan trọng gặp Đài Bắc Trung Hoa trong khuôn khổ vòng loại thứ hai Asian Cup 2027.
Chiều 1/10, đồng chí Mai Văn Chính, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ đã kiểm tra tình hình ngập lụt trên địa bàn xã Chiêm Hóa và làm việc với lãnh đạo tỉnh Tuyên Quang về công tác ứng phó, khắc phục hậu quả do hoàn lưu bão số 10 gây ra.
Link xem trực tiếp bóng đá Eastern vs Nam Định (17h00, 2/10): Cập nhật các link trực tiếp trận Eastern vs Nam Định thuộc vòng bảng Cúp C2 châu Á trên K+Sport1.
Hôm 30/9, một cột mốc quan trọng đã được đánh dấu trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em tại Hàn Quốc. Trung tâm Điều trị Min Yoon Gi, được tài trợ bởi thành viên BTS - Suga (tên thật Min Yoon Gi), chính thức khai trương tại Bệnh viện Nhi đồng Severance ở Seoul.
Tại Hội nghị Thượng đỉnh Zurich, sự kiện bên lề Liên hoan phim Zurich, nữ diễn viên AI Tilly Norwood đã trở thành tâm điểm chú ý khi nhà sản xuất Eline Van der Velden giới thiệu cô như một sáng tạo đột phá từ studio AI Xicoia, một nhánh của Particle6.
Hoàn lưu bão số 10 gây mưa to, lũ lớn tiếp tục gây ra nhiều thiệt hại nặng về người và tài sản tại nhiều địa phương. Hiện lực lượng chức năng vẫn đang tích cực, khẩn trương vào cuộc hỗ trợ người dân sớm ổn định cuộc sống.
Chiều 1/10/2025, mực nước sông Hồng dâng cao rất nhanh làm ngập lụt sâu nhiều khu vực ven sông tại Hà Nội. Mưa lớn những ngày trước và thủy điện xả lũ khiến nhiều khu vực bãi giữa sông Hồng (Hà Nội) bị cô lập.
Chiều 1/10/2025, Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) phối hợp với UBND tỉnh Khánh Hòa và các đối tác tổ chức Lễ trao giải Cuộc thi thiết kế quốc tế lần thứ 4 với chủ đề “Phát triển kinh tế và văn hóa bền vững thông qua gắn kết cảnh quan đô thị khu vực sông Cái, Nha Trang”.
Nguyễn Huy Hoàng đã giành HCV thứ 2 ở Giải vô địch bơi lội châu Á 2025 khi anh vượt qua kình ngư của Uzbekistan để cán đích tại vị trí thứ nhất nội dung 800m tự do nam.
Vượt trội trong hiệp một và chắc chắn trong hiệp hai, Hà Nội FC đã giành thắng lợi 2-0 ngay trên sân Đà Nẵng để vượt qua ĐKVĐ Nam Định và leo lên vị trí thứ 6 trên bảng xếp hạng V-League.