Chợ “đội” giá, siêu thị “nhấp nhổm” tăng

Ngay tại siêu thị Sài Gòn Satra, vào lúc 11h30 ngày 21/2, trong khu vực bán hàng bình ổn cũng không còn đường và dầu trên kệ. Một nhân viên tại siêu thị cho biết, trước đó vài ngày cũng không hề có mặt hàng dầu ăn bán theo chương trình bình ổn giá. Riêng đường thì mỗi ngày chỉ có khoảng 5 bịch với trọng lượng mỗi bịch 1 kg. Cùng ngày, tại siêu thị Co.op Mart Nguyễn Đình Chiểu (quận 3) khách hàng được nhân viên thông báo đã hết hàng dầu ăn bình ổn.

Chị Lý Mỹ Hạnh (quận 10) than thở: “Mua hàng bình ổn giá sao khó quá, muốn mua một kg đường và chai dầu ăn mà đi đến siêu thị Sài Gòn 2, 3 lần mà vẫn chưa mua được”.

Trao đổi với chúng tôi về lượng hàng bình ổn giá sau Tết, bà Đàm Chi Phương khẳng định: Không có chuyện hết hàng bình ổn, nhưng siêu thị phải hạn chế số lượng với từng đối tượng, đề phòng tình trạng thu gom đầu cơ trục lợi, phải kiểm soát các đối tượng vào mua hàng bình ổn. Và cũng cùng một cách giải thích về vấn đề này, đại diện siêu thị Co.op Mart cho rằng: Hàng bình ổn không khi nào hết, chỉ có chuyện là chậm đưa từ kho ra để trưng bày hoặc chưa đưa ra để hạn chế tình trạng “con buôn” vào gom hàng đầu cơ.

Kiểm soát “mặt bằng” giá mới

Tỷ giá VND/USD tăng, giá các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, điện, than... đang rục rịch tăng đã tác động lớn đến thị trường. Liệu người dân có phải chấp nhận một mặt bằng giá mới và “mặt bằng” này sẽ cao hơn hiện nay bao nhiêu, đang là vấn đề người dân quan tâm.

Chính phủ đặt ra mục tiêu năm 2011 phải kiểm soát CPI tăng không quá 7%. Tuy nhiên, mục tiêu này đang gặp rất nhiều thách thức với nhiều nhân tố tác động bất lợi. Thế giới đang phải đối mặt với các nguy cơ lớn từ lạm phát, giá cả tăng ở mức cao, đe dọa ổn định kinh tế của nhiều nước. Ở trong nước, hiện nay tổng cầu của nền kinh tế đang cao hơn so với tổng cung. Nền kinh tế lại đang trong thời kỳ “quá độ” điều chỉnh giá theo cơ chế thị trường một số mặt hàng chiến lược như xăng, dầu, đồng thời xóa một phần việc Nhà nước bao cấp qua giá đối với điện. Đó là chưa kể đến các yếu tố khách quan như thiên tai, dịch bệnh...

Dự kiến, mức tăng của giá điện từ ngày 1/3 tới đây là 15,28%. Theo số liệu trên thì giá điện mới sẽ tăng bình quân là 165 đồng/ kWh. Giá điện tăng đương nhiên tác động làm tăng giá thành sản phẩm và giảm lợi nhuận của các ngành sử dụng điện. Theo tính toán, điện tăng sẽ tác động làm CPI tăng trực tiếp về lý thuyết khoảng 0,38%. Nhưng nếu gộp cả tác động của các yếu tố tâm lý kỳ vọng thì tỷ lệ tăng chung vào khoảng 0,76%.

Việc điều chỉnh tỷ giá VND/ USD lên 9,3% là mức điều chỉnh cao nhất từ trước tới nay. Nhiều kết quả nghiên cứu cho biết cứ giảm giá danh nghĩa đồng nội tệ 1% thì đẩy lạm phát tăng 0,1%. Nếu cứ tính “rập khuôn” như vậy, thì tỷ lệ CPI kéo theo sẽ tăng khoảng 0,93%.

Hiện Bộ Tài chính vẫn chưa đồng ý cho các doanh nghiệp tăng giá xăng dầu để không gây sốc với người dân. Tuy nhiên, việc tăng này sớm muộn sẽ xảy ra, bởi Nhà nước đã thực hiện giảm thuế suất nhập khẩu xăng dầu với mức 0%, trích quỹ bình ổn giá xăng dầu ở mức cao, nhưng giá bán vẫn thấp hơn giá cơ sở, các doanh nghiệp vẫn “lỗ nặng”. Như vậy, việc tăng giá kéo theo nếu chậm cũng chỉ có thể kéo dài tới quý 2 năm nay.

Chưa cần tính mức tăng CPI tháng 2, thường là tháng có mức tăng cao nhất trong năm bởi có Tết Nguyên đán và nhiều hoạt động lễ hội, tính sơ qua các yếu tố tăng giá trên, cộng với CPI tháng 1 của cả nước là 1,74%, mức tăng dự báo đã xấp xỉ một nửa mục tiêu của cả năm. Cũng trong quý 2, từ 1/5 sẽ áp dụng tăng lương tối thiểu. Dồn các yếu tố lại có thể thấy được một mặt bằng giá mới sẽ hình thành trong quý 2 này.

Sự tăng giá thực tế là điều mà người dân và nền kinh tế phải chấp nhận theo quy luật. Tuy nhiên, điều mà người dân mong muốn là các cơ quan cần dẹp yếu tố tăng giá kỳ vọng, không thực chất, thực tế vốn là hành động “té nước theo mưa”, vốn nhức nhối trong nền kinh tế nước ta hiện nay.